آسیب‌شناسی نظام نوآوری صنعت نفت ایران مبتنی‌بر تحلیل کارکردی ـ نهادی

فهم نظام نوآوری حاکم در صنعت، لازمه پیشرفت در اقتصاد دانش‌بنیان است. ازسوی‌دیگر، هریک از صنایع، نقش و اهمیت متفاوتی دارند و بعضی صنایع مادر همچون نفت، جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد ایران دارند. هدف پژوهش این است تا پس از ترسیم نگاشت نهادی نظام نوآوری صنعت نفت ایران، با آسیب‎شناسی نقش نهادها براساس رویکرد کارکردی، پیشنهادهایی سیاستی برای صنعت نفت کشور ارائه کند. بدین‌منظور، تحلیل نظام نوآوری براساس تعیین نهادهای فعال در نظام نوآوری صنعت نفت ازطریق نگاشت نهادی با مشارکت ده نفر از خبرگان صنعت نفت به روش دلفی صورت گرفت. سپس با مرور ادبیات، شبکه کارکردی نظام نوآوری استخراج‌شده و اوزان کارکردها، توسط هفده نفر از خبرگان نوآوری مشخص شد. درادامه، با مشارکت نه نفر از خبرگان نوآوری و صنعت نفت، ماتریس نهاد کارکرد برای صنعت نفت ایران نوشته شد. در تحلیل کارکردی ـ  نهادی نظام نوآوری صنعت نفت می‎توان نتیجه گرفت، اگرچه نهادهای بخش تحقیقاتی و آموزشی نظیر دانشگاه صنعت نفت، مؤسسه بین‎المللی مطالعات انرژی، پژوهشگاه صنعت نفت، پژوهشکده ازدیاد برداشت و … در توسعه دانش و انتشار دانش، فعال عمل می‎کنند، اما درخصوص فعالیت‎های کارآفرینی که وزن مهمی دارد، تنها متولی، شرکت‎های دانش‌بنیان هستند و درنتیجه به‌نظر می‎رسد به‌منظور بهبود کارکرد نظام نوآوری صنعت نفت، نهادهایی برای تقویت بعد کارآفرینی طراحی شدند.

نویسندگان

• رضا پاینده  ¹ 
• سارا سادات مرتضوی راوری ²

^۱ نویسنده مسئول: عضو مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام؛ دانشجوی دکتری مدیریت تکنولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

^۲ دانشجوی دکتری مدیریت تکنولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

قابل دسترسی در وب سایت نشریه پژوهش های پیشرفت: سیستم ها و راهبردها