برآورد منافع حاصل از ترانزیت گاز طبیعی از طریق خط لوله در مقایسه با واردات- صادرات گاز کشور ایران

تعیین بهترین روش برای تراتزیت گاز طبیعی به عنوان یکی از سرفصل های اساسی در حوزه اقتصاد نفت و گاز مطرح است که مقاله زیر به این موضوع می پردازد. این مقاله در نشریه مطالعات‌ اقتصاد انرژی‌ زمستان 1391; 9(35):75-99 و به قلم جوان افشین,رام منصوره,رشیدی ویدا تدوین شده است. چکیده این مقاله در ادامه آمده است.

پراکندگی نقاط تولید و مصرف گاز در سطح جهان از یک سو و افزایش روزافزون تقاضای گاز از سوی دیگر منجر به افزایش حجم تجارت گاز شده است، لذا شرایط انتقال گاز و ترانزیت، به عنوان یکی از موضوعات مهم بازار انرژی محسوب می شود.
با توجه به موقعیت استراتژیک و ذخایر گاز و نفت ایران در سطح جهانی، می توان از منافع حاصل از تجارت جهانی گاز برخوردار شد. در این چارچوب، مقاله حاضر پس از بررسی روش های متداول حق ترانزیت، به مقایسه منافع حاصل از عوارض عبور و هزینه های انتقال گاز با منافع حاصل از واردات و صادرات گاز از کشور ترکمنستان به ترکیه پرداخته است.
در واردات و صادرات گاز ملاک عمل، قرارداد با کشور واردکننده و صادرکننده می باشد. اما در ترانزیت گاز توسط خطوط لوله، کشور سومی که از حق ترانزیت بهره مند می شود، برای بیشینه کردن تابع سود خود به مذاکره و چانه زنی با عرضه کننده و تقاضاکننده پرداخته و در عین حال عرضه کننده و تقاضاکننده نیز برای کمینه کردن حق ترانزیت با کشور ثالث چانه زنی می کنند، که درنتیجه نقطه بهینه برای قیمت ترانزیت حاصل می شود که با شرایط بازار تطابق دارد. نتایج نشان می دهد که منافع حاصل از واردات از ترکمنستان و صادرات گاز به ترکیه، در قیاس با ترانزیت کم تر می باشد.

لینک دریافت مقاله