با توجه به رخدادها و روندهای نوین اقتصاد انرژی جهانی، گاز طبیعی یکی از کالاهای استراتژیک است که دارندگان منابع آن میتوانند از گاز برای تأثیرگذاری بر معادلات جهانی به نفع خود استفاده نمایند. در این راستا تشکیل مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) که جمهوری اسلامی ایران در ایجاد آن نقش اساسی داشت، از مهمترین تحولات بینالمللی در عرصه جهانی گاز در سالهای اخیر محسوب میشود. این مجمع برای حضور مؤثر در بازار گاز و جهتدهی به تحولات آینده این بازار با محدودیتها، مسایل و مشکلات مختلفی مواجه است. در عین حال از مزایا و نقاط قوت مناسبی نیز برخوردار میباشد.
حال سوال اصلی این است که ایران برای حضور فعال و مؤثر خود در این مجمع میبایست چه راهبردها و استراتژیهایی را مدنظر قرار دهد؟ مقالهی حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی بر گرفته از مدل تحلیلی چند متغییره مونتلی در مورد عوامل مؤثر در همگرایی اقتصادی سازمانی، در صدد پاسخ به این سوال میباشد. جمهوری اسلامی ایران با توجه به این محدودیتها و امکانات، میباید چالشهای درونی مجمع را شناسایی نموده و براساس توانایی خود، راهبردهای حضور فعال در مجمع را طراحی کند.
نتایج تحقیق بهطور کلی بیانگر آن است که عضویت ایران در مجمع کشورهای صادرکنندهی گاز هم ماهیت سیاسی دارد و هم ماهیت اقتصادی. اقتصادی از این منظر که درآمد حاصل از فروش گاز سبب افزایش درآمدهای ارزی ایران میشود و سیاسی از این منظر که این افزایش درآمد سبب افزایش توانایی ایران در پیگیری اهداف سیاست خارجی خود به دلیل افزایش وابستگی متقابل جهانی به عرضه انرژی ایران و جلوگیری از بازگشت تحریمها خواهد شد. در این راستا با شناخت رقبا و بررسی نقاط قوت و ضعف آنها، استراتژیها و راهبردهای مؤثر جهت تأثیرگذاری بیشتر و بهتر ایران در مجمع و همچنین بازار جهانی گاز تدوین شده است.
این مقاله در شماره ۵۱ نشریه اقتصاد انرژی توسط آقای غلامعلی رحیمی و آقای علی اکبر ناجی میدانی نوشته شده است