در طول سالیان گذشته که قراردادهای بیع متقابل به منظور توسعۀ میادین نفت و گاز کشور مدنظر قرار میگرفت، این امکان برای سرمایهگذاران و شرکتهای داخلی و بینالمللی فراهم بود تا با استفاده از چارچوب این قراردادها، قراردادهای خدماتی را اجرایی کنند اما دستاندرکاران با توجه به وضعیت کشورهای رقیب، بازخوردهای سرمایهگذاران، پیمانکاران و کارفرمایان و در تلاش برای جذب سرمایۀ بیشتر برآن شدند تا الگوی جدید قراردادهای توسعۀ میدان (IPC) را عرضه کنند. یکی از نگرانیهای ذینفعان و کارشناسان تفاوتهای این دو الگوی قراردادی خصوصاً در بخشهای اقتصادی و مالی است. در این مقاله با در نظر گرفتن اطلاعات مربوط به یکی از میادین نفتی در بلوک اناران الگوی مالی ـ قراردادی بیع متقابل و قراردادهای جدید (IPC) بررسی و مقایسه شده و تأثیرات آن در نحوۀ بازپرداختها، پاداش و نرخ بازگشت سرمایه نشان داده میشود، همچنین منافع اقتصادی ایجادشده در این قراردادها نیز بررسی شده است. همانطور که در این مطالعه نشان داده خواهد شد، قراردادهای جدید امکانات جدیدی برای طرفین ایجاد خواهند نمود که بهواسطۀ آنها هم کارفرما با رسیدن به تولید تجمعی، بیشتر منتفع خواهد شد و هم پیمانکار پاداش بیشتری کسب خواهد کرد ضمن اینکه طرفین در برابر نوسانات قیمت نفت مصونیت بیشتری خواهند داشت.
این مقاله در شماره ۲۷ نشریه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی منتشر شده است.