مروری بر استراتژی نفتی آمریکا

در این نوشتار به استراتژی های نفتی آمریکا به عنوان یکی از بزرگترین بازیگران صنعت نفت در جهان اشاره می کنیم.

آمریکا، بزرگترین بازیگر دولتی در بازار نفت جهان به شمار می­رود. باید توجه داشت که صنعت نفت به شیوه امروزین آن، اساسا در این کشور پایه­ریزی شد و نخستین مبادلات نفتی برای صادرات نفت از طریق کشتی نیز از آنجا آغاز شد (میرترابی، 1387: 185).

 در سال 2000 تولید روزانه امریکا حدود 11 میلیون شبکه در روز بود آمریکا از نظر مصرف سوخت هم بزرگترین مصرف­کننده است و روزانه حدود 20 میلیون بشکه مصرف دارد یعنی حدود یک چهارم مصرف کل جهان.

استراتژی­های نفتی آمریکا: (میرترابی، 1387: 190- 194)

1-   جلوگیری از تسلط دشمنان بر منافع نفتی خلیج فارس: چرا که این منطقه، حدود دو سوم ذخائر شناخته شده نفت و 32 درصد ذخایر شناخته شده گاز را در خود جای داده است.

2-   حفظ جریان با ثبات نفت: از آنجا که نفت کالایی اساسی است و عموما با حداقل حوادثی، قیمت آن دچار تغییر می­شود به ویژه در منطقه خلیج­فارس که به واسطه شرایط خاص آن، منطقه­ای بی­ثبات به حساب می­آید، لذا در چنین شرایطی، آمریکا در زمینه تعیین جریان با ثبات نفت خلیج فارس، هم زمینه کنترل غیرمستقیم این کشور را بر اقتصادهای آسیایی فراهم می­کند و هم ضامن سلامت اقتصاد بلوک غرب است زیرا در عصر جهانی­شدن اقتصاد، هرگونه بحران در بلوک اقتصادی شرق آسیا به سرعت اقتصادهای آمریکا و اروپا را تخت­تاثیر قرار می­دهند.

3-   کنترل بهای نفت در بازار: همانگونه که بیان شد، امریکا بزرگترین مصرف­کننده نفتی است و از سوی دیگر، شرکت­های نفتی امریکایی در فرآیند تولید و فروش نفت، قدرتمندانه عمل می­کنند لذا نقشی بسیار اساسی در کنترل بهای نفت در بازار دارد. روابط امریکا با برخی از کشورها مثل عربستان، کویت و … از این دست ابزارهای کنترلی است.

4-   تنوع بخشی به منابع عرضه نفت: شوک­های نفتی دهه 70 میلادی، حاوی این درس مهم برای امریکا و مجموعه اقتصادهای صنعتی غرب بود که برای تامین انرژی، بیش از حد به یک منطقه تکیه نکنند، در نتیجه همین سیاست بود که به ویژه در دهه 80 میلادی، به سرعت بر تولید نفت در مناطق غیر از خاورمیانه افزوده شد و تولید نفت در غرب امریکا، اروپا و امریکای­لاتین، افزایش یافت و یا اساسا آغاز شد. آمریکا در نیجریه، خلیج­گینه و … هم سیاست تشویق تولید، صادرات و … را در پیش گرفته است و برای ترویج و توسعه صادرات نفت، حجم کمک­های مالی ایالات متحده آمریکا در سال­های 2002 تا 2004 به آنگولا و نیجریه حدود 300 میلیون دلار رسید.

۵- تقویت تولید و ذخیره­سازی نفت: آمریکا برای کاهش ناامنی در حوزه نفت به ذخیره­سازی نفت اقدام می­کند پس از واقعه 11 سپتامبر دولت امریکا به ذخیره­سازی انرژی اقدامات بیشتری می­نماید. در سالهای قبل، آمریکا هنگام افزایش بهای نفت، ذخیره­سازی انرژی خود را متوقف می­ساخت ولی در سال 2004 با وجود قیمت­های بالای نفت، روزانه حدود 120 هزار بشکه بر ذخایر استراتژیک خود افزود. با وجود فشار کنگره آمریکا برای توقف ذخیره­­سازی استراتژیک، دولت این کشور همچنان بر حفظ این سیاست، علی­رغم افزایش قیمت­ نفت اصرار می­ورزد. علت استمرار این سیاست، احتمالا این است که واشنگتن، نگران افزایش حملات تروریستی به تاسیسات نفتی در خاورمیانه و بروز شوک نفتی بزرگ به سبب کاهش شدید عرضه نفت است.

منابع و مآخذ:

میرترابی سعید(1387)، مسائل نفت ایران، تهران، نشر قومس.

 نوروزی محمد (۱۳۹۱)، گفتارهای عمومی درباره مسائل نفت ایران، تهران: انتشارات انجمن علمی دانشجویان معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام.

]]>