مطالعات سیاستی نفت و گاز- حقوق، اقتصاد و مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز International Contracts Management Studies
امکان بروز دعاوی و اختلافات ناشی از قراردادهای تجاری و سرمایه گذاری چه در موضوعات نفتی و چه غیر نفتی همیشه متصور است.امروزه شرکت های تجاری تمایلی به حل و فصل اختلافات در مراجع قضایی کشور های طرف اختلاف ندارند،چون همانطور که بیان شد امکان جانبداری قضات همیشه به نفع کشورهای متبوع خود متصور است.بنابراین اختلافات ناشی از سرمایه گذاری به داوری ارجاع می گردد.مهمترین ویژگی داوری شاید بی طرفی داور باشد که باعث قبول رای داور توسط طرفین دعوی می گردد.
اما مسئله مهم زمان شروع داوری است.بر اساس قواعد داوری مربوط به آنسیترال و قواعد مربوط به اتاق تجاری بین المللی،داوری زمانی شروع می شود که خواهان،اخطاریه داوری را برای طرف مقابل یعنی خوانده،ارسال کرده و اخطاریه مزبور به طرف مقابل وصول گردد!بنابراین وصول اخطاریه خواهان به خوانده،نقش کلیدی را ایفا می کند و زمان وصول،تارخ شروع داوری محسوب می گردد.
حال ممکن است سوالی به ذهن خطور نماید مبنی بر اینکه اگر وصول به هر علتی از جمله عدم حضور خوانده در محل مربوطه، میسر نشد چه باید کرد؟
بر اساس نظریه مورد قبول بر اساس آنسیترال و قواعد اتاق تجاری بین المللی،در صورت عدم حضور خوانده در محل معین شده و نا امیدی از یافتن وی،وصول به آخرین محل اقامت خوانده،ملاک خواهد بود!
شاید مهمترین اثرات تعیین تاریخ شروع داوری به قرار زیر باشد:
۱_زمان شروع خسارت:فرض کنید،یک طرف قرارداد به علت عدم اجرای قرارداد توسط طرف مقابل متضرر می گردد و با گذر زمان،خسارت وی ابعاد گسترده تری پیدا می کند!حال بایستی بیان داشت که از زمان شروع داوری است که داور خسارت مزبور را مورد محاسبه قرار می دهد!یعنی خسارت از زمان وصول اخطاریه داوری به خوانده محاسبه می گردد!
۲_تاریخ شروع داوری قاطع مرور زمان می باشد:اصولا در قراردادهای تجاری و سرمایه گذاری،برای ارجاع هر تخلفی نسبت به قرارداد به داوری جهت رسیدگی،مدت زمان خاصی پیش بینی می گردد.برای مثال در قراردادهای بلند مدت مرقوم می شود که در صورت نقض قرارداد توسط هر یک از طرفین،طرف مقابل بایستی ظرف یک سال از زمان بروز تخلف و یا از زمان آگاهی از نقض قرارداد به اقامه دعوی در نهاد داوری بپردازد.حال ملاک ما جهت قضاوت نسبت به منقضی شدن یا نشدن زمان مزبور،تاریخ شروع داوری می باشد.یعنی از زمان بروز تخلف تا وصول اخطاریه به خوانده و متعاقب آن شروع داوری نباید بیشتر از یکسال گذشته باشد.
این مطلب که توسط آقای هاتف ستاری و از کتاب داوری دکتر نیکبخت تهیه و در اختیاز وب سایت قرار داده شده است.
