انواع بازارهای معاملات نفت و بازارهای اسپات نفت خام

انواع بازارهای معاملات نفت و  بازارهای اسپات نفت خام

” رقابتی شدن بازار نفت و تغییر پذیری شدید قیمت نفت خام که پی آمد آن است، تاثیرات زیادی بر الگوی معاملات نفت گذاشته است. تا قبل از تحولات نفتی دهه ۱۹۷۰، بازار نفت تقریباً توسط Windows CD Key شرکتهای بزرگ نفتی مدیریت می شد، لذا معاملات نفت بیشتر در چارچوب “قراردادهای مدت دار ثابت” [۱]صورت می­گرفتmicrosoftproductssettlement
microsoftproductssettlement
. تا زمانی که قیمت نفت ثبات داشت چنین الگویی ثمربخش بود زیرا ثبات نسبی قیمت موجب می شد که تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بهتر بتوانند در چارچوبWindows 10 Key قراردادهای مدت دار برای تولید یا مصرف برنامه ریزی کنند. در وضعیتی که قیمت ها تغییرپذیری زیادی نشان می دهد این گونه قراردادهاwindowskeys.net
buy windows 10 key چندان مقرون به صرفه نیست، زیرا منجر به سود یا زیانهای سنگین می شود.

برای توضیح این نکته، نفت کشی بسیار بزرگ یعنی [VLCC[2 را در نظر می گیریم که محموله ای به حجم ۲۵۰ هزار تن نفت خام دارد که تقریباً معادل ۱۸۳۰۰۰۰ بشکه است. فرض کنید قیمت نفت خام در خلال یک روز کاری، بشکه ای یک دلار کم یا زیاد شود، لذا این امکان وجود دارد که قیمت این محموله در یک روز ۱۸۳۰۰۰۰ دلار افزایش یا کاهش داشته باشد. وقتی تغییر پذیری قیمت در یک روز سود یا زیانی changerssoftware.com
errabizsoft.comچنین سنگین به دنبال دارد، نوسان قیمت در قراردادهای مدت دار، ریسک به مراتب بیشتری را برای خریدار یا فروشنده ایجاد می کند. بدین سبب، اولاً بازارهای تحویل فوری یا “اسپات” به وجود آمد که به سرعت رشد کرده است، و ثانیاً “بازار آتی­ها” ایجاد شد که معامله­گران بتوانند خود را در مقابل ریسک نوسانات نامطلوب قیمت، به نحو مناسب پوشش دهند. “سفته بازان” نیز به دنبال فرصت های مناسبی در بازار آتی­ها هستند که با انجام “سفته بازی” که مبتنی بر روابط “آربیتراژ” است به سودهای کلانی دست یابند.

تحولات بازار نفت خام همواره در صدر اخبار روزانه رسانه های اقتصادی قرار داردو نفت خام و اقتصاد جهانی آنقدر در هم تنیده شده اند که بهای نفت خام یکی از شاخص های مهم اقتصادی تلقی می شود. مهم ترین عوامل تأثیر گذار بر بازار نفت خام شامل ذخایر اثبات شده، عرضه، ظرفیت پالایشگاهی، ذخایر استراتژیک، تقاضا و مسائل سیاسی و ژئوپلتیک است.

در بازار جهانی نفت درصد قابل توجهی نفت خام بوسیله تولیدکنندگان مستقیماً به پالایشگرها یا سایر متقاضیان با “قیمت های رسمی”  (Posted or Official Prices)   فروخته می شود. این گونه قراردادها معمولاً برای یک ماه تا یکسال منعقد می شود که البته امکان تمدید آنها وجود دارد.  با وجود این، شرکت های نفتی معمولاً نمی توانند برآورد دقیقی از تقاضای بازار برای نفت خام داشته باشند، لذا قراردادهای مدت دار موجب می شود، شرکت های نفتی در بعضی موارد با کمبود نفت برای فروش، و در موارد دیگر با مازاد نفت رو به رو شوند. در «بازار اسپات نفت خام» (Crude Oil Spot Market) که به آن «بازار آزاد» (Open Market) نیز می گویند، مازاد یا کمبود شرکت۳۰۰-۲۰۹
۷۰-۲۴۳ های نفتی متوازن می شود، بدین معنی که شرکت های نفتی می توانند مازاد عرضه خود را در بازارهای «اسپات» بفروشند و کمبودها را از آنجا تهیه کنند. قیمت گذاری در بازارهای اسپات بر اساس قیمت نفت های شاخص (Benchmark or Marker) انجام می شود. مهم ترین نفت های خام شاخص عبارتند از مخلوط برنت دریای شمال (North Sea Brent Blend) یا به طور خلاصه«برنت»، «وست تگزاس اینترمدیت» (West Texas Intermediate) یا WTI و «دبی» (Dubai). به موازات رشد بازارهای اسپات، سازمانهایی برای ارائه گزارش عملکرد این بازارها و بویژه برای انتشار قیمت نفت های خام معامله شده ایجاد شده است که از آن جمله می توان به «پلاتس» (platts)، «پترلیوم آرگوس»  (Petroleum Argus)، «گزارش های نفتی لندن» (London Oil Reports)، و «رویترز» (Reuters)  اشاره کرد.

امروزه بازار اسپات نفت خام از نظر ارزش معاملات، بزرگترین بازار کالا را در جهان تشکیل می دهد. با وجود این، هنوز بعضی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت خام مانند عربستان سعودی، درباره ورود به بازارهای اسپات نفت خام احتیاط می کنند.

buy Windows 10 Home Key
buy Windows 10 Enterprise Key

در بسیاری از کشورهای تولیدکننده، مسئولیت مستقیم فروش نفت خام بر عهده شرکتهای ملی نفت است. معمولاً خریداران با شرکتهای ملی نفت قراردادهایی منعقد می کنند که به موجب آن مقدار Samsung A13-040N2A AC Adapter معینی نفت خام در خلال مدت زمان معینی معامله خواهد شد. قیمت در این معاملات توسط فرمول خاصی تعیین می شود. “قیمت فروش رسمی” یا OSP[3]  بر اساس این فرمول محاسبه می شود. روال کار به این ترتیب است که قیمت نفت خامی شاخص مانند برنت، یا میانگینی از قیمت نفتهای خام شاخص را مبنا می گیرند و “ما به التفاوت” یا “دیفرانسیلی” به آن اضافه یا از آن کم می کنند. پارامترهای متعددی مانند کیفیت نفت خام معاملاتی و مقصد فروش windows 10 home key
buy windows 10 home keyو امثال آن در تعیین این دیفرانسیل ها مؤثر است. قیمت نفت خام شاخص که در این فرمول ها به کار می رود معمولاً از سازمانهای خبررسانی قیمت مانند پلاتس یا رویتر گرفته می شود. قیمت هایی که در تازه ترین معاملات در بازارهای اسپات ملاحظه شده است توسط این سازمانها اعلام می شود. این قیمت ها صرفاً “شاخص هایی” بیش نیستند، زیرا مشتریان همواره با “بازارسازان” یا “معامله گران اصلی” در بازار تماس می گیرند تا با ملاحظه همه جوانب، به “قیمت قطعی” برسند. بدیهی است این قیمت، علاوه بر اوضاع و احوال بازار، تابع اعنبار مشتری و حجم خرید و جز اینها نیز هست.

VMCE_V9
۸۱۰-۴۰۳

زمان بندی تعیین قیمت محموله با توجه به قیمت نفت خام شاخص، حائز اهمیت فراوان است. این زمان بندی با توجه به یکی از سه حالت زیر است: “تاریخ بارگیری”، چند روز بعد از بارگیری و “روز تخلیه” . چون تغییرات قیمت نفت ممکن است در خلال حتی چند روز بسیار قابل ملاحظه باشد، به نفع خریدار یا فروشنده است که با دقت کافی تاریخ قیمت گذاری محموله را تعیین کند.

همانند سایر معاملات در خارج از بورس OTC، معاملات در بازار اسپات دارای نکات منفی متعددی است برخی از آنها به شرح زیر است: اولاً قیمت در این بازارها چندان شفاف نیست. با اینکه قیمت های رسمی یا قیمتهای شاخص که توسط بورسها یا گزارشگران قیمت منتشر می شود، مبنای قیمت گذاری در معاملات قرار می گیرد، این قیمت ها صرفاً شاخص هایی بیش نیستند و قیمت قطعی را در بازار نشان نمی دهند. البته گزارشگران قیمت نهایت کوشش خود را می کنند تا قیمت های گزارش شده چندان دور از قیمت های قطعی نباشد. ثانیاً به علت کمبود اطلاعات برای طرفین معامله، هزینه انجام معاملات در بازارهای اسپات تا حدی زیاد است، لذابایستی کارگزاران مطلع و با تجربه ای در بازار باشند که نیازهای خریداران و فروشندگان را با یکدیگر تطبیق دهند. ثالثاً اعتبار طرفین قرارداد معمولاً از عوامل بسیار مهم در عملکرد بازارهای اسپات است زیرا طرفیم معامله باید این اطمینان را کسب کنند که پرداخت وجه یا تحویل کالا در تاریخ معین، حتماً اجرا خواهد شد. رابعاً احتمال «قرارداد شکنی» [۴]و ریسک قیمت در بازارهای اسپات همواره وجود دارد.”(۱)

[۱]– Fixed Term

[۲]– VLCC: Very Large Crude Carrier

[۳]– OSP: Official Selling Price

[۴]– Default

منبع:

۱- درخشان مسعود(۱۳۹۰)، مشتقات و مدیریت ریسک در بازار نفت، تهران، مؤسسه مطالعات بین المللی انر‍ژی