از ۱۵۰ سال پیش که اکتشاف نفت آغاز شد، تاکنون پیشرفتهای چشمگیری در فناوریهای اکتشاف رخ داده است، با وجود این، هماکنون نیز «حفاری» تنها روش تعیین قطعی وجود یا نبود مخازن هیدروکربنی در سازند است. با توجه به ماهیت حفاری و نبود اطلاعات کافی در حوزۀ مورد اکتشاف، ریسکهای پنهانی در آن نهفته است. از جمله آنها گمگشتگی گردشی گل حفاری که به سیلان و فوران منجر میشود. مدیریت ریسک در قراردادهای اکتشافی دریایی از اهمیت ویژهای برخوردار است. از مهمترین روشهای مدیریت ریسک «بیمه» است. در مقاله حاضر ضمن بررسی تخصیص ریسکهای سیلان و فوران بین اپراتور و پیمانکار حفاری در سه دستۀ اصلی قراردادهای حفاری مرسوم در بازار شامل قراردادهای حفاری روزانه، کلید در دست و عمقی، مشخص میگردد که صرفاً بخشی از ریسکهای موجود در عملیات با توجه به معیارهای بیمه پذیری از طریق بیمهنامههای استاندارد در بازار ماهیت بیمهپذیر دارند. ریسک سیلان در بیمهنامههای اکتشاف و توسعۀ انرژی استاندارد پوشش داده نمیشود و ریسک فوران با تعریف خارج از کنترل شدن چاه در بیمهنامههای مذکور بیمهپذیر است.
این مقاله توسط دکتر علومی و خانم آزاده حاج محمد جعفر در نشریه مطالعات حقوق انرژی شماره بهار و تابستان ۱۳۹۶ منتشر شده است.