طبقه بندی انواع دعاوی ناشی از قراردادهای نفتی

در بررسی دعاوی مطروحه ناشی از قراردادهای نفتی،میتوان آنها را با ۴ دسته تقسیم نمود:

۱-دعاوی دولت علیه دولت:دعاوی مطروحه در این زمینه مربوط به میادین مشترک می شود،جایی که نفت و گاز از مرزهای کشورها عبور کرده و هر یک از این دول به دنبال احقاق حقوق حاکمیتی و مالکیتی خود در میادین مشترک می باشند.تلاش دولت ها دراین زمینه گاهی منجر به نزاع و ارجاع امر به نهادهای داوری و قضایی می گردد که میتوان به رای صادره دیوان بین المللی دادگستری در رابطه با نفت دریای شمال و یا می توان به داوری بین دو کشور یمن و اریتره اشاره کرد.البته بایستی بیان داشت که گاهی شرکت های نفتی بین المللی به صورت غیر مستقیم درگیر این دعاوی می شوند و آن زمانی است که کشورهای مجاور میدان مشترک،بهره برداری از میدان مشترک را به شرکت های نفتی بین المللی در غالب قراردادهای امتیازی واگذار کنند.

۲-شرکت نفتی بین المللی علیه دولت:به اینگونه دعاوی اصولا دعاوی سرمایه گذاری گفته می شود.این دعاوی زمانی اتفاق می افتند که دولت ها به صورت قابل توجهی شروط قراردادهای خود با شرکت های نفتی بین المللی را تغییر داده یا به سلب مالکیت و ملی سازی سرمایه گذاری شرکت های مزبور اقدام می کنند.در این مواقع شرکت نفتی و یا کنسرسیومی از شرکت های نفتی،بر اساس قرارداد خود(مثل قراردادهای مشارکت در تولید و یا قراردادهای خدمات) و یا معاهدات دوجانبه سرمایه گذاری،به اقامه دعوی می پردازند.بایستی اشاره کرد اغلب دعاوی موجود در این زمینه،بر اساس معاهدات دوجانبه سرمایه گذاریBITs هستند.درنهایت بابستی بیان داشت که طرح اینگونه دعاوی درنهایت باعث ایجاد عرف نفتی lex petrolea می گردد.

۳-دعوی شرکت نفتی بین المللی علیه شرکت نفتی بین المللی دیگر:اینگونه دعاوی را می توان به دو دسته تقسیم کرد.دسته اول دعاوی بین پیمانکاران اصلی در یک کشور که برای مثال کشوری دو منطقه جداگانه اما مجاور از خاک خود را بر اساس قرارداد امتیاز به دو شرکت متمایز طی قرارداد امتیاز واگذار می کند و شرکت های مزبور بر اساس قراردادهای مختلفی همچون قراردادهای اقدام مشترک JOA یا قراردادهای یکی سازی به مشارکت با یکدیگر می پردازند و دچار اختلاف می گردند.
دسته ی دیگر قراردادهایی است که بین پیمانکاران اصلی و پیمانکاران فرعی منعقد می شود و می تواند باعث بروز اختلاف گردد.قراردادهای حفاری،قراردادهای لرزه نگاری،قراردادهای ساخت،قراردادهای انتقال و پالایش و… از این دسته قراردادها می باشند که بین پیمانکاران اصلی و پیمانکاران فرعی منعقد می شود.

۴-دعاوی اشخاص خصوصی علیه شرکت های نفتی بین المللی:طرح اینگونه دعاوی علیه شرکت ها می تواند علل گوناگونی داشته باشد.برای مثال ممکن است فردی از انجام عملیات توسط شرکت نفتی خسارت مالی یا جانی ببیند(می توان به الودگی آب های زیر زمینی و متعاقبا از بین رفتن زمین های کشاورزی اشخاص خصوصی در حین انجام عملیات حفاری اشاره کرد) یا دعاوی مربوط به حقوق بشر و مسائل زیست محیطی که ممکن است علیه شرکتی مطرح شود(شرکت های فعال در نیجریه به شدت درگیر پرونده های مطروحه علیه خود بر اساس مسائل زیست محیطی می باشند) و در نهایت می توان به قراردادهایی اشاره کرد که فردی ملک خود را بر اساس قراردادی به شرکتی واگذار کرده تا به انجام عملیات بپردازد.اما شرکت مزبور از دادن حقوق شخص صاحب ملک خودداری کرده و باعث طرح دعوی علیه خود می شود.اینگونه دعاوی اصولا در کشورهایی مطرح می شود که مالکیت خصوصی نفت مثل ایالات متحده آمریکا به رسمیت شناخته شده است.

مطلب میهمان از دوست عزیزمان: هاتف ستاری اسمرود