مطالعات سیاستی نفت و گاز- حقوق، اقتصاد و مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز International Contracts Management Studies
فشار مطالبات اجتماعی ودستیابی به منافع کوتاه‌مدت بهرهبرداری از ذخایر نفتی با توسعه درون‌زای فنآوری در حوزه بالادستی صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران دچار نوعی ناهمزمانی است.در مقاله حاضر این ناهمزمانی به‌عنوان یک امر راهبردی – گفتمانی و از طریق بررسی اسناد و مصاحبه با افراد مرتبط و با ترکیبی از دو روش تحلیل مضمون و تحلیل گفتمان بررسی شده است.اهمیت درآمدهای نفتی و تامین سوخت مصرفی مردم گفتمان بهرهبرداری را به گفتمان غالب در صنعت نفت تبدیل کرده است. در مقابل این گفتمان، سه گفتمان توسعه فنآوری شامل: گفتمان ساخت داخل،گفتمان پژوهش وگفتمان توسعه بهره‌ور میادین نفتی قرار می‌گیرند. منازعه بین گفتمان ساخت داخل با گفتمان بهرهبرداری بر سر ناهمزمانی در رقابت‌پذیری محصولات داخلی نسبت به کالاهای خارجی در سه حوزه قیمت ، کیفیت و سرعت است. منازعه گفتمان پژوهش با گفتمان بهرهبرداری در ناهمزمانی نتایج پژوهش با مسالههای روز صنعت نفت و ریسک به‌کارگیری نتایج پژوهش‌هاست. اصلی‌ترین منازعه، گفتمان توسعه بهره‌ور میادین نفتی در ناهمزمانی فرآیند دستیابی به فنآوری با فرآیند اجرای طرح‌های توسعه است. با توجه به غلبه گفتمان بهرهبرداری این ناهم‌زمانی‌ها باید از طریق برقراری تعادل‌های راهبردی با تقویت گفتمان توسعه فنآوری مدیریت شود تا در یک افق بلندمدت هم برخورداری عادلانه از منافع اقتصادی ذخایر بین نسلی نفتی حاصل شود و هم فرصت توسعه درون‌زای فنآوری برای کشور فراهم شود.
