خانه / مسائل مالی نفت و گاز / قیمتگذاری نفت / تحلیلی پیرامون علل کاهش قیمت نفت و اثرات آن

تحلیلی پیرامون علل کاهش قیمت نفت و اثرات آن

یکی از مهم ترین مباحثی که از اواخر مهر ماه 1393 در محافل سیاستگذاری کشور مطرح شده است کاهش قیمت نفت است. فارغ از رویکردها و عللی که مجموعه های مختلف با نگاه های سیاسی و اقتصادی گوناگون مطرح می سازند، می توان به چند تحلیل اولیه در این زمینه اشاره کرد:

1- با توجه به وابستگی شدید بودجه کشور به درآمدهای نفتی، در صورت ادامه روند موجود به زودی شاهد مشکلاتی نظیر کسری بودجه خواهیم بود که نیازمند تامل جدی است. از سوی دیگر، با توجه به اینکه فروش و درامدهای حاصل از منابع نفتی با تاخیز چند ماه وارد درامدهای کشور می شود، این مشکلات در چند ماه ظهور و بروز بیشتری خواهد یافت، لذا ضروری است که با یک نگاه میان مدت، مدیریت اولیه بر منابع و درامدهای موجود صورت گیرد هر چند که این راه، به هیچ وجه ریشه ای نبود و تنها راه رفع این مشکل، کاهش وابستگی بودجه به درآمدهای حاصل از منابع نفتی است.

2- پیش بینی اولیه این است که عللی که سبب کاهش قیمت نفت شده است تا میان مدت می توانند این روند را ادامه دهند به عنوان نمونه:

الف) برخی از کارشناسان، شیل های نفتی به ویژه در امریکا را به عنوان یکی از مهم ترین عوامل، کاهش قیمت نفت خام متعارف ذکر کرده اند که فارغ از میزان اثر این نوع منابع نفتی متعارف، می توان گفت به احتمال فراوان هر روز بر حجم شیل های نفتی در دنیا افزوده خواهد شد لذا احتمالا بر روند کاهشی قیمت نفت با توجه به اینکه، مصرف آن چندان تغییر نیافته است،  موثر خواهد بود.

ب) برخی از متخصصان، کاهش مصرف نفت را به ویژه در ماه های اخیر به علت عدم تغییر چندان دما به نسبت سال های دیگر از عوامل موثر بر کاهش قیمت نفت دانسته اند. هر چند که احتمال تغییر دما و کاهش آن وجود دارد ولی شاید نتواند تاثیر زیادی بر افزایش قیمت نفت داشته باشد.

ج) عوامل سیاسی نظیر افزایش تولید در لیبی به دلیل چالش های سیاسی، مشکلات موجود توسط داعش و فروش قاچاق نفت و مواردی از این دست نیز از عوامل اشاره شده در برخی از محافل علمی و تحلیل های سیاستگذاران انرژی بوده است.  بررسی های سال های اخیر حاکی از آن است که مجادلات سیاسی و چالش های مربوط به ان به ویژه در کشورها نفتی همواره وجود داشته است لذا شاید نتوان این تغییر را صرفا با تغییرات سیاسی مدیریت کرد. البته اثر این چالش ها، قابل انکار نیست. چه بسا برخی از کشورها، با استفاده از ابزارهای سیاسی در صدد کاهش این قیمت هستند.

د) همکاری کشورهایی نظیر عربستان و امریکا و ایفای نقش موثر عربستان در اوپک نیز یکی دیگر از نکات و عواملی بوده است که در تحلیل های مربوط به کاهش قیمت نفت موثر بوده است. عربستان سعودی، همواره به عنوان یک عضو ناسازگار در اوپک مطرح بوده است که منافع شخصی را به منافع جمعی در این مجموعه نفتی ترجیح داده است. عدم رعایت سهمیه قانونی، تلاش برای کاهش قیمت نفت (به علل گوناگون اعم از فروش بیشتر، قراردادهای مشترک با برخی شرکت ها و …)، همکاری با برخی مصرف کنندگان عمده نفتی و … از جمله مواردی است که عربستان سعودی را از سایر اعضای اوپک متمایز ساخته است. در کاهش قیمت نفتی موجود نیز، نقش این کشور مشهود است.

3- آنچه که در یک نگاه اجمالی به نظر می رسد ان است که مجموعه اوپک در یک سطح و دست اندرکاران  و سیاستگذاران حوزه نفت جمهوری اسلامی ایران در سطح دیگر، می بایست به مدیریت قیمت در بازار موجود نفت بپردازند. چه بسا عدم توجه جدی به بازیگران نفتی و تحلیل ها و اقدامات عجولانه، آسیب جبران ناپذیر به اقتصاد کشور وارد سازد. ملاحظه دیگر در اینجا، توجه به مسائل ناظر به اقتصاد مقاومتی در حوزه انرژی به ویژه نفت و گاز است که متاسفانه، اهتمام جدی در این زمینه مشاهده نمی شود.

پاسخ بدهید

ایمیلتان منتشر نمیشودفیلدهای الزامی علامت دار شده اند *

*