چهار ریسک اصلی در توسعه فناوری در صنعت نفت و گاز

با توجه به وابستگی بسیار زیاد، صنعت نفت به فناوری و توسعه آن، می توان گفت توجه عمده و تمرکز دقیق بر حوزه فناوری در این صنعت، جایگاه مهمی دارد ولی متاسفانه، جمهوری اسلامی ایران به علت محدودیت های متعدد، همچنان در حوزه فناوری های نفت و گاز با مشکلاتی مواجه است. ناگفته نماند در عموم موارد، فناوری های مورد استفاده در صنعت نفت و گاز، دارای عمر طولانی و سرمایه بری فراوان هستند و تغییر فناوری به معنای جهش در نوع آن، کمتر به چشم می خورد. هر چند که توسعه فناوری، همواره محل تامل و دغدغه برای کشورها و شرکت های نفتی بوده است.

توسعه فناوری در صنعت نفت، با ریسک های متعددی مواجه است که می توان چهار دسته اصلی آن را اینگونه بیان کرد (1) :

الف) ریسک نهادی: ریسک‌های قانونی و مقدماتی و دستورالعملی و سیاستی همه در این گروه قرار می‌گیرند.

ب) ریسک‌ مالی: این ریسک در واقع، علاوه بر تامین مالی پروژه های توسعه فناوری به مباحثی نظیر تحریم ها و … هم اشاره دارد که نظام مالی و بانکی را دچار آسیب می کند.

ج) ریسک فنی: این ریسک تابع برنامه‌ریزی است. که در واقع مقوله نیازسنجی در حوزه صنعت و تلاش برای تحقق آن و تامین فناوری مورد نیاز در قالب پروژه های دانشگاهی یا پژوهشکده های مربوط به توسعه فناوری است.

 د) ریسک تجاری و بازار: این ریسک کمتر مورد توجه قرار گرفته است. دروافع مقوله تجاری سازی فناوری، یکی از مهم ترین گام ها در حوزه توسعه فناوری است که بدون تکمیل آن، همچنان مشکلات جدی در حوزه فناوری وجود خواهد داشت.

1: در تکمیل این بخش از مصاحبه دکتر سید فرهنگ فصیحی، رئیس پژوهشکده مطالعات راهبردی فناوری موسسه مطالعات بین المللی انرژی با خبرگزاری فارس در تاریخ 17 آذر 1392 استفاده شده است.